De slimme auto: spanning tussen toegenomen verkeersveiligheid en privacy

Door admin, 06-03-2017

Een slimme auto is een auto waarbij nieuwe technieken en software worden ingebouwd, toegepast en geïntegreerd. De technieken en software verzamelen allerlei data van de automobilist, zoals rijstijl, bezochte plekken en huidige locatie. Als deze informatie aan elkaar en aan andere persoonsgegevens gekoppeld wordt, kan er een behoorlijke inbreuk op de privacy van de automobilist ontstaan. De data wordt in eerste instantie verzameld met goede bedoelingen, namelijk het vergroten van het rijgenot en de verkeersveiligheid en het tegengaan van files. 

In lijn hiermee wil de Europese Commissie een zogenaamd 'eCall-systeem' ontwikkelen en implementeren. Wanneer eenmaal in de auto ingebouwd, geeft het eCall-systeem bij een ongeluk automatisch locatie, rijrichting, identificatie van de personen in de auto en hun aantal door aan de alarmcentrale. Er wordt eveneens meteen een telefoonverbinding gelegd tussen de centrale en de inzittenden zodat er makkelijker overgegaan kan worden tot actie na een ongeluk. Een andere toepassing van het systeem wordt gevonden bij de politie. De politie zou het kunnen gebruiken om auto's op afstand te laten stoppen, omdat het eCall-systeem geschikt is voor het opvangen van signalen van ver.

Om de data benodigd voor het goed functioneren van het eCall-systeem te verzamelen, is het nodig een chip in de auto in te bouwen die niet kan worden uitgezet, maar slechts in slaaptoestand gezet kan worden. Dan nog kunnen telecomaanbieders het IMEI-nummer van de chip volgen. Deze chips zitten ook in mobiele telefoons. Het volgen van de IMEI-nummers wordt nu al gebruikt om gestolen telefoons te vinden of de locatie van een misdrijf vast te stellen. Straks kan dit tevens met de slimme auto.

Vanaf eind maart 2018 zijn alle nieuwe auto's door de Europese Unie verplicht tot het hebben van het eCall-systeem. De verzamelde gegevens mogen alleen in noodsituaties worden aangewend. Daarnaast moet het systeem voldoen aan de privacyregels van de dit jaar nog in werking tredende Algemene Gegevensbeschermingsverordening, die de oude gegevensbeschermingsrichtlijn zal vervangen.

Slimme auto's zouden verder het voorkomen van spookfiles kunnen verminderen. Een spookfile ontstaat als bestuurders onterecht remmen en andere bestuurders hierop reageren door ook te remmen. Een kettingreactie van vertraging en stilstand is het gevolg. Het Project Spookfiles A58, dat zich richt op de vermindering van spookfiles, schat dat 22% van alle files spookfiles zijn. Het project probeert door middel van een app op de telefoon communicatie tussen voertuigen te faciliteren zodat deze beter op elkaar afgestemd kunnen worden. De app lijkt op navigatiesoftware en kan via internet informatie doorsturen over het rijgedrag van het nabije verkeer. Op basis hiervan maakt en presenteert het vervolgens een rij-advies aan de bestuurders. De app wordt nu op kleine schaal getest op de A58 door vrijwilligers. De software zou de norm kunnen worden in de toekomst. Dan zou het standaard in auto's kunnen worden ingebouwd.

Het lijkt erop dat de slimme auto tot gemiddeld minder schade en ongelukken leidt. Verzekeraars zijn daarom sterk geïnteresseerd geraakt in deze auto's. Klanten met een slimme auto, kosten de verzekeraars immers minder. Zo heeft de ANWB een autoverzekering ontworpen, waarbij een automobilist minder premie hoeft te betalen naarmate hij of zij veiliger rijdt. Er wordt hiervoor data verzameld met een speciale stick die in de auto gelegd moet worden. De data wordt als basis gebruikt voor de beoordeling van de veiligheid van de rijstijl van de bestuurder. De stick geeft via een app tevens advies over verbeterpunten in de rijstijl. In België hebben verzekeraars Baloise en AG-Insurance een vergelijkbaar idee. Het is niet ondenkbaar dat de sticks van de ANWB of vergelijkbare technologie standaard ingebouwd zal worden in de auto's van de nabije toekomst.

Een gevolg van de opkomst van de slimme auto en de daarmee samenhangende lagere verzekeringspremie, is dat deze premie goedkoper uit zal vallen voor hen die vermogend genoeg zijn een dergelijke slimme auto te kunnen betalen. Slimme auto's zijn een stuk duurder dan normale auto's.

Nog een reden voor de door de verzekeraars geboden korting is dat dataverzameling op zich interessant is voor verzekeraars. Meer data leidt tot meer inzicht in de kosten en baten van autoverzekeringen naar postcodegebied. Het verzamelen en koppelen van data op deze manier is niet nieuw. De hoogte van de premie hangt al af van waar men woont. Sommige gebieden hebben gemiddeld meer schade dan andere.

De Autoriteit Persoonsgegevens houdt in Nederland toezicht op de verwerking en verzameling van persoonsgegevens. Ze heeft bepaald dat locatiegegevens behoren tot de gevoelige gegevens. Meer bescherming is er nog dankzij de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Deze wet stelt dat iedereen expliciet en ondubbelzinnig toestemming dient te verlenen voor het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens, o.a. door middel van de in de slimme auto's geïntegreerde software en technologie. De ANWB en de BOVAG wijzen er echter op dat aan deze eisen vaak niet voldaan wordt, omdat er bij het tekenen van koopcontracten van auto's impliciet toestemming wordt gegeven voor het verzamelen en verwerken van gegevens.

De in de Europese Commissie aangenomen Algemene Verordening Gegevensbescherming, stelt bovendien dat locatiegegevens per mei 2016 volgens de wet persoonsgegevens zijn. De verordening bevat hiernaast drie uitgangspunten: ten eerste dient de privacy te worden gewaarborgd en gemaximaliseerd bij alle nieuwe software en producten, ten tweede mag er om een bepaald doel te bereiken slechts een minimum aan gegevens worden verzameld en ten derde mag minder privacy alleen als de gebruiker hiervoor zelf kiest in de instellingen van het product.

Tenslotte is er privacygevaar doordat slimme auto's gehackt kunnen worden. Het hacken van slimme auto's is een gevaar voor de bezitters omdat er door de verbinding met het internet die de auto heeft, veel persoonlijke gegevens in de systemen van de auto te vinden zijn. Het is niet ongebruikelijk om bijvoorbeeld e-mails te laten voorlezen. Slimme auto's zijn hier nog niet goed tegen beveiligd. Om hacken tegen te gaan is www.laatjeautoniethacken.nl opgericht door het Verbond van Verzekeraars, de Politie Nederland, de RDW en de ANWB. Op de website kan het kenteken van een slimme auto worden ingevoerd om na te gaan of de software en technologie van de auto gecertificeerd zijn. Certificatie verkleint de kans op een succesvolle hack. Daarnaast is project Evita opgericht. Het project wordt door de Europese Unie gesponsord en moet de softwarebeveiliging van slimme auto's gaan verbeteren.

Reacties

Nieuwe reactie inzenden
De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.